De Middellandse Zee roept normaal gezien idyllische beelden op van kristalhelder water en weelderige landschappen, rijk aan flora en fauna. Maar de realiteit die we vandaag op onze schermen en in onze kranten zien, toont een ander verhaal: 141 hectare bos zijn al in rook opgegaan.

Turkije en Griekenland worden momenteel geteisterd door honderden branden. Veel ooit groene bossen zijn in rook opgegaan, huizen zijn afgebrand en mensen hebben het leven verloren. Een menselijke en ecologische ramp die duidelijk de dwingende boodschap onderlijnt van het laatste IPCC-rapport: we moeten onverwijld in actie komen om de effecten van klimaatverandering te beperken. Steeds extremere hittegolven en langere perioden van droogte leiden tot branden die elk jaar moeilijker onder controle te krijgen zijn. 

Rijke biodiversiteit bedreigd door vlammen 

De natuur wordt hard getroffen door deze branden van een ongeziene intensiteit. In Turkije zijn naar schatting duizenden boerderijdieren en talloze wilde dieren omgekomen bij de branden die deze zomer al ongeveer 283.000 hectare bos hebben verwoest. Dat is meer dan 28 keer het jaargemiddelde sinds 1990, en het ziet ernaar uit dat het ergste nog moet komen. Deze bossen herbergen een grote diversiteit aan soorten: alleen al in de provincie Antalya leven 11.870 soorten, waarvan 1.421 endemisch en 121 met uitsterven bedreigd. Grijze wolven, bruine beren, caracals, gestreepte hyena's, ... Turkije wordt gezien als een land met een uitzonderlijk grote en rijke biodiversiteit.

In Griekenland zijn er meer dan 100 branden in de regio's Rhodos, Evia, Evros, Messinia, Kos, Varybobi en in de rest van Griekenland. Deze regio's zijn de thuisbasis van beschermde herten, schildpadden en slangen, evenals een van de laatste populaties goudjakhalzen van het land. 

De impact van klimaatverandering op bosbranden 

De meeste landen van het Middellandse-Zeegebied worden elk jaar geconfronteerd met een steeds heviger brandseizoen. De bossen raken jaar op jaar uitgeput door steeds frequentere en grotere branden. Bosbranden zijn steeds moeilijker onder controle te krijgen, met ernstige milieu- en economische schade en grote risico's voor mensenlevens tot gevolg. 

De “megabranden” van de afgelopen jaren hebben aangetoond dat het landschap, de bossen, de huidige brandbestrijdingssystemen en de samenleving in zijn geheel geheel niet voorbereid zijn op dit soort branden die verergeren door klimaatverandering, sociale veranderingen en verhoogde ontvlambaarheid van de  bossen. 

In Turkije produceren bossen 42 miljoen ton zuurstof per jaar en houden ze ongeveer 90 miljoen ton CO₂ vast. Ze beschermen bodem en water, bieden onderdak aan talloze soorten en voorzien in het levensonderhoud van zo'n 10 miljoen mensen. Maar met meer dan 2000 bosbranden per jaar sinds 1990, die elk jaar gemiddeld 10.000 hectare verwoesten, worden deze kostbare ecosystemen steeds kwetsbaarder voor de effecten van klimaatverandering. 

Van bovenaf handelen om toekomstige rampen te voorkomen 

In Griekenland heeft WWF van preventie zijn stokpaardje gemaakt. Onze collega's sporen de politieke leiders aan om realistische en effectieve preventieplannen te ontwikkelen, inclusief bosbeheer, uitstootvermindering en adequaat beheer van infrastructuur en transportnetwerken. 

Het is van cruciaal belang om de manier waarop bosbranden worden aangepakt te veranderen, zodat mediterrane bossen beter bestand worden tegen de steeds erger wordende klimaatcrisis. Als we niets doen, worden extreme weersomstandigheden de norm, met dodelijke gevolgen voor mens en planeet. 

"De klimaatcrisis is een harde realiteit die ons laat zien dat onze bossen steeds kwetsbaarder zullen worden, maar ook waardevoller door de essentiële diensten die ze leveren. Om deze bossen te redden, moeten we ons aanpassen en meer nadruk leggen op brandpreventie en actief bosbeheer, in plaats van met torenhoge kosten te vechten om deze hevige branden te blussen nadat ze zijn uitgebroken."

Demetres Karavellas, directeur-generaal van WWF Griekenland. 

Geconfronteerd met deze noodsituatie, komt WWF in actie 

Onze collega's op het terrein in Turkije die de getroffen wilde dieren proberen te redden, steunen we door de oproep tot donaties die we hebben gedaan. Deze donaties maken het onder andere mogelijk om snelle technische ondersteuning te bieden: EHBO-koffers, voertuigen en materiaal voor dierenartsen. 

"We hebben zojuist een noodprogramma opgezet voor het redden en verzorgen van gewonde wilde dieren. Er zal veel te zeggen en te doen zijn als de noodsituatie eenmaal voorbij is, maar voorlopig zijn al onze inspanningen gericht op onmiddellijke actie. We zijn ervan overtuigd dat u aan onze zijde zult staan in deze historische missie."

Aslı Pasinli, CEO van WWF-Turkije