Het Amazonewoud herbergt een wonderbaarlijke biodiversiteit, waaronder de iconische jaguar. Naar schatting zijn zelfs 80% van de diersoorten nog onbekend, terwijl de bedreigingen in het Amazonewoud zich opstapelen. Zo is een ware race tegen de klok ontstaan: het ontdekken van duizenden diersoorten, ze te begrijpen en te beschermen vooraleer ze samen met hun habitat voorgoed verdwijnen. 

De Amazone wordt verondersteld de thuisbasis te zijn van 10% van de biodiversiteit van de planeet. Maar je weet het niet zeker: gemiddeld wordt er elke twee dagen een nieuwe soort ontdekt! Hier zijn vijf soorten waarvan je nog nooit hebt gehoord en die onze aandacht hebben getrokken. 

Mico munduruku 

Toen wetenschappers drie klauwaapjes met witte staarten zagen in het stuk Amazonewoud tussen de Tapajós- en de Jamanximrivier in Brazilië, vermoedden ze dat ze op een nieuwe soort gestoten waren. Witte staarten zijn namelijk zeer zeldzaam bij primaten in Zuid-Amerika. Na verder onderzoek kregen ze gelijk en werd de Mico Munduruku, genaamd naar de inheemse Munduruku bevolking, voor het eerst gepubliceerd in de wetenschappelijke literatuur in 2019. Met zijn witte staart en voorarmen met beige vlek op de ellebogen en zijn witte handen en voeten spreekt hij tot de verbeelding. Maar het nieuw ontdekte aapje kreeg ook onmiddellijk de status bedreigd, want zijn leefgebied staat onder grote druk.  

Nystalus obamai 

Deze vogel kreeg na zijn ontdekking een bekende naam toegewezen en werd vernoemd naar president Obama. De Obama's baardkoekoek is een nieuwsgierige vogel met een sterke bek en opvallende ogen. Hij leeft in ‘terra firme’ gebieden, volwassen bossen met rijke bodems, zoals aan de voet van het Andes-gebergte. Tijdens het jagen kan de Obama’s baardkoekoek wel tot een uur stil zitten totdat hij een luchtaanval van 3 tot 8 meter begint om zijn prooi te vangen. De soort komt, net zoals andere nieuw ontdekte soorten, vooral voor in beschermde gebieden zoals het Chico Mendes Reservaat in Brazilië en het Sangay Nationaal Park in Ecuador.  

Gelanoglanis pan 

Deze vreemd uitziende mini-meerval werd in 2014 ontdekt in de Teles Piresrivier in het zuidelijke Amazonebekken. Hij hoort bij de familie van de Gelanoglanisvissen maar hij vertoont enkele vreemde kenmerken. Zo is hij veel kleiner, maar 2,5 cm groot, maar heeft hij ook geen botten in zijn hoofd. Volwassen mannetjes hebben bovendien ook een opvallend lange gonopodium, een anale vin die ze gebruiken voor het bevruchten van eitjes. Daaraan dankt hij zijn vernoeming naar Pan, de Griekse god van de vruchtbaarheid en mannelijke seksualiteit.  

Pristimantis imthurni 

Fotogeniek, charmant en schitterend, deze kleine kikker is het allemaal. Door zijn gouden glinstering lijkt hij op een blokje goud dat ontsnapt is uit een goudmijn. Hij komt voor op een hoogte van 2400 meter op de ‘Lost World’ tafelbergen in Venezuela.  

Zimmerius chicomendesi 

Sinds 2009 werd de nooit eerder gehoorde zang van deze Chico’s vliegenpikker, een zangvogel uit de Tirannenfamilie, waargenomen in de graslandgebieden op de linkeroever van de Madeirinharivier. Het duurde echter tot eind 2011 tot deze specifieke Zimmerius kon beschreven worden. De vogel heeft een belangrijke functie als verspreider van de zaadjes van de maretak en hij komt voor in het Humaitá Nationaal Bos. Zijn naam is een eerbetoon aan Francisco Alves Mendes Filho, beter bekend als Chico Mendes, een inheems leider en bekend figuur van Amazonië die de problemen van het regenwoud onder de internationale aandacht bracht. 

Noodsituatie: de strijd tegen ontbossing 

De problemen die Chico Mendes decennia geleden aankaartte bestaan vandaag nog steeds. Het Amazonewoud is meer dan ooit bedreigd door boskap, landbouw, mijnbouw en niet-duurzame economische activiteiten. Het tempo waaraan in 2021 ontbost wordt in het Amazonegebied geeft aan dat het bos voor het derde jaar op rij ongeveer 10.000 km² zal verliezen. Dit niveau ligt 60% hoger dan het gemiddelde van het decennium voorafgaand aan de huidige regering (2009-2018), dat toen 6.400 km² bedroeg. 

Het voortbestaan van deze nieuw ontdekte soorten is onzeker, net als het voortbestaan van iconische soorten als de jaguar, de koning van Zuid-Amerika. WWF pakt deze problemen zowel ter plaatse als in Europa aan. Ontdek wat we doen en hoe jij daaraan kan bijdragen.