Onlangs schonk WWF-België onmisbaar materiaal aan de brandweervrijwilligers van de inheemse volkeren die leven in het droge tropische woud van Chiquitanía, in Bolivia. Nu is het team beter uitgerust om bosbranden te bestrijden – en dus ook om de kostbare lokale ecosystemen te beschermen. In 2019 richtte WWF het veerkrachtfonds in crisistijden op. Daarmee bieden we noodhulp bij klimaatrampen.

Elk jaar woeden er heftige bosbranden in het Boliviaanse Santa Cruz. 2019 spande helaas de kroon: meer dan 4 miljoen hectare ging in vlammen op. Dat waren de ergste bosbranden die Bolivia meemaakte in twintig jaar tijd. Die bosbranden van de zesde generatie (dat zijn branden van enorme omvang die het gevolg zijn van de interactie tussen weers- en atmosferische omstandigheden) hebben aanzienlijke schade berokkend aan de natuur. Lokaal ontbraken de middelen om die schade aan te pakken, ook bij de overheid. Bovendien is dit meer dan een terugkerend fenomeen: de klimaatcrisis kan de jaarlijkse branden verergeren ...

De inheemse gemeenschappen bleven niet bij de pakken zitten. Ze vormden kleine teams brandweervrijwilligers. Maar ze moesten het stellen met beperkte middelen: ze hadden niet genoeg medewerkers en uitrusting. Wat vooral ontbrak, was de nodige opleiding.

De eerste inheemse vrijwillige brandweervereniging van Chiquitanía

Soms leiden kritieke situaties tot inspirerende initiatieven. Zo ook in Concepción en de omliggende inheemse gemeenschappen: jonge vrijwilligers richtten er de eerste inheemse vrijwillige brandweervereniging van Chiquitanía op. Die doopten ze 'Los Jaguares', als eerbetoon aan de iconische grote kat die door de Boliviaanse bossen zwerft. 'Na de branden van 2019 vroegen we ons af: wie gaat onze planten, onze dieren, onze vogels, de grond waarop we leven – onze thuis! – verdedigen?', vertelt Juan Carlos Pessoa García, aanvoerder van de brandweervereniging.

In Chiquitanía willen meer en meer jongeren zelf in actie komen om de bosbranden te bestrijden. Waarom? Ze willen de gebieden waarin ze leven, beschermen. 'Ik meldde me aan als brandweervrijwilliger omdat ik dieren wil redden, het milieu wil beschermen en de natuur wil helpen. Ik was in een ander land, waar je enkel woestijn zag. Geen boom te bespeuren. Toen ik terugkwam, besefte ik hoeveel we hebben in Bolivia, en dat we dat allemaal aan het vernielen zijn', zegt Carlos Cuasace, 20 jaar oud.

De groep volgde een opleiding, samen met andere lokale, inheemse brandweervrijwilligers. Sindsdien bestrijden ze onvermoeibaar de branden die Chiquitanía bedreigen. Vandaag telt het team vijftig vrijwilligers, die onbetaald en zelfs op eigen kosten werken ...

WWF beantwoordt hoge nood in Chiquitanía

WWF-België wilde de brandweervrijwilligers in de bossen van Chiquitanía meer middelen geven. Daarom maakten we geld vrij via ons 'veerkrachtfonds in crisistijden', waarmee we essentiële uitrusting en materialen kochten. Zo helpen we natuurlijke hulpbronnen en fauna (en dus jaguars!) beschermen, net als de ecosysteemdiensten die het gebied levert.

Wat we naar Bolivia brachten? Uniformen met alles erop en eraan (laarzen, zaklampen, T-shirts, handschoenen ...), een drone, voedselvoorraden, water en geneesmiddelen.

'Door de brandweervrijwilligers van "Los Jaguares de la Chiquitanía" te steunen, waken we over de biologische rijkdom van onze planeet. Elke euro die de vrijwilligers de moed geeft om de vlammen te bestrijden, helpt de buitengewone biodiversiteit van de bossen te bewaren, de bestaansmiddelen van inheemse gemeenschappen te vrijwaren, en het leefgebied van de jaguar – die de Chiquitanos beschouwen als heilige bewaker van hun gebieden – te beschermen', benadrukt Enora Beubry, Project Officer van WWF-België in Bolivia.

De noodhulp heeft ook positieve gevolgen voor ons langetermijnproject in Santa Cruz. Dat project heeft tot doel de jaguarpopulaties te behouden door gemeenschapsbosbeheer te stimuleren, en door illegale jacht in het landschap op te sporen en te controleren.

Klimaatcrisis en de essentiële rol van het veerkrachtfonds

Overal ter wereld zien we steeds meer en grotere megabranden. Elk jaar verteren de vlammen enorme bosgebieden, vooral in Zuid-Amerika en Afrika. Vaak starten de branden door een menselijke fout, en gooit de klimaatverandering olie op het vuur.

Maar branden zijn niet de enige gevolgen van de klimaatcrisis. In alle uithoeken van de wereld moeten we het hoofd bieden aan meer en ernstigere rampen. Daarom hebben we bij WWF besloten om onze actieradius uit te breiden en geld vrij te maken waarmee we snel kunnen antwoorden op noodsituaties waar middelen ontbreken. Dat deden we voor het eerst in 2019, bij de Australische megabranden: we gaven steun aan de brandweer, aan dierenziekenhuizen en aan herbebossingsprojecten met drones. In 2021 vormden we die noodoproep om in een volwaardig WWF-project: het veerkrachtfonds in crisistijden. Via dat fonds steunde WWF-België al projecten in Armenië, Ghana, Guatemala, Kenia, Malawi, Nicaragua, de Seychellen en Zambia, en nu ook in Bolivia.

Dankzij het veerkrachtfonds in crisistijden blijft WWF-België alles op alles zetten om onze planeet en haar inwoners te beschermen. Wil jij ook je steentje bijdragen? Dat kan: doe een gift!