Vrijdag de dertiende was voor de Vlaamse natuur geen ongeluksdag – integendeel! Want op 13 oktober erkende de Vlaamse regering drie nieuwe nationale parken. Met twee daarvan – Scheldevallei en Bosland – werkt WWF samen rond natuurherstel. Met de Hoge Kempen, Vallée de la Semois en Entre-Sambre-et-Meuse staat de teller nu op zes nationale parken in België!
In Vlaanderen is de natuur helaas erg versnipperd. De klimaatverandering zet haar verder onder druk. Het goede nieuws? We kunnen onze Vlaamse natuur een handje helpen, bijvoorbeeld door nationale parken op te richten. En dat heeft de Vlaamse regering vorige vrijdag gedaan: ze heeft Bosland, de Scheldevallei en de Brabantse Wouden erkend als nationaal park!
België telt nu zes nationale parken!
Waarom hebben we nationale parken nodig?
Nationale parken zijn grote, geografisch afgebakende gebieden met uitzonderlijke natuurwaarde en een internationale uitstraling. Dankzij de officiële erkenning krijgen de parken middelen om natuurgebieden te versterken en met elkaar te verbinden. En dat is goed nieuws voor de planten en dieren die er leven, want zo krijgen zij meer ademruimte.
De Europese otter (Lutra lutra) maakt een voorzichtige comeback in ons land.
Ook voor de mens zijn zo’n nationale parken goud waard. Want de natuur beschermt ons tegen de gevolgen van de klimaatverandering – bijvoorbeeld door overstromingen te voorkomen en verkoeling te bieden – en boost onze gezondheid. Wist je dat onderzoek aantoonde dat meer natuur in je buurt zorgt voor minder ziekteklachten? De nieuwe nationale parken zullen ook extra jobs opleveren, want ze trekken toeristen aan. Dicht bij een nationaal park wonen is dus zeker een voordeel!
WWF is verheugd met het nieuws. Céline De Caluwé, Program Manager voor Nature in Belgium, vertelt: ‘Vlaanderen wordt vaak gezien als een grote stad, een grijze regio. Maar we hebben wél veel natuur, en daar mogen we trots op zijn! Er is natuurlijk nog werk aan de winkel. Met de nieuwe nationale parken toont Vlaanderen ambitie voor natuurbescherming en -herstel. Het is een erkenning van het harde werk van een waaier aan partners en stakeholders.’
Scheldevallei, speeltoneel van de otter
Eén van de nieuwe parken is de Scheldevallei, en dat is geen toeval. In dit uitgestrekte rivierennetwerk vloeit de Schelde samen met de Rupel, de Durme en de Dender. Land en water zijn er vervlochten door slikken, schorren, meanders, beken, meersen en wielen. De Scheldevallei herbergt dan ook uitzonderlijke fauna en flora, waaronder de otter! Dat schuchtere dier maakt een voorzichtige comeback in ons land, en voelt zich helemaal thuis in dit unieke natuurgebied.
Nu leven er enkele otters in de Scheldevallei. De erkenning van het park vergroot de kans op een levensvatbare populatie van deze Natura 2000-soort.
Uniek? Ja: de zoetwatergetijdennatuur met slikken en schorren zijn de ‘mangroven van Europa’. Dat is op zich al erg bijzonder, maar wat op ons continent écht speciaal is, is dat de effecten van de getijden zich zo ver landinwaarts laten voelen. Dagelijks kan de waterstand tot wel zes meter verschillen – de uitzichten zijn er dus nooit dezelfde.
Die getijdennatuur is ook nog eens nuttig. Ze helpt de voedselketen en de biodiversiteit van onze natuur herstellen. De veengebieden van de Scheldevallei bufferen dan weer grote hoeveelheden CO2, en moerasgebieden zijn belangrijk in de strijd tegen droogte, die alleen maar verergert door de klimaatverandering. Tot slot zijn de gebieden rond de Schelde en haar zijrivieren beschermd tegen overstromingen dankzij het Sigmaplan. Stevige, hogere dijken en een ketting van natuurlijke overstromingsgebieden in de riviervalleien houden overtollig water tegen.
De Kramp, Scheldebocht in Sint-Amands
Bosland
Het tweede nieuwe nationaal park ligt in het hart van Limburg. Bosland is het grootste natuurreservaat van Vlaanderen en herbergt iconische diersoorten zoals everzwijnen en wolven. De natuurkern van ruim 6.500 hectare is een groots avonturenbos voor jong en oud. Met de extra middelen wil Bosland inzetten op natuurbescherming en -ontwikkeling.
In Bosland kan je fietsen door de bomen.
Brabantse Wouden
Tussen Brussel, Leuven, Waver en Halle ligt ruim 10.000 hectare waardevolle natuur: van het Hallerbos en het Zoniënwoud over de Dijlevallei tot het Meerdaalwoud. De robuuste bossen herbergen monumentale bomen – wel 10.000 dikke eiken en beuken met een stamomtrek van meer dan 3 meter! –; de kronkelende rivieren zijn een zegen voor het klimaat, en zeldzame soorten zoals eikelmuizen, dassen, vliegende herten en geelgorzen voelen zich er helemaal thuis.
Het Hallerbos staat bekend om zijn hyacinten.
Nu is het landschap versnipperd. Ongebreidelde recreatie zet kwetsbare zones onder druk. Dankzij de erkenning krijgt de natuur er meer bescherming en worden de gebieden met elkaar verbonden. Een belangrijke kanttekening: de Brabantse Wouden strekken zich uit over de drie Belgische gewesten, maar enkel het Vlaamse deel wordt nationaal park. En dat terwijl een derde van het Zoniënwoud in het Brussels Gewest ligt … De droom is dus duidelijk: één groot nationaal park van 150 km² over de drie gewesten heen!
