Jerome Laycock beheert enkele internationale projecten van WWF-België en werkt ook voor TRAFFIC – het controlenetwerk voor illegale handel in wilde soorten. Hij vertelt ons over zijn bewogen reis naar de Centraal-Afrikaanse Republiek in oktober.

"Sinds april 2013 woedt er in de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) een zware politieke crisis. De Selekarebellen controleren het noorden van het land en profiteren ervan om de nationale parken en hun natuurlijke grondstoffen te plunderen, maar ook in het zuiden van het land moet het Dzanga Sangha Nationaal Park, vroeger de parel van het Congobekken, de doodsvrees van plunderingen doorstaan. De andere nationale parken van de CAR bevinden zich in no-go-zones, waar de onrusten zich voortzetten.

In die moeilijke situatie trek ik naar Bangui, de hoofdstad, om er samen te zitten met de overheid om ze te overtuigen zich aan te sluiten bij het Africa-TWIX-project (Trade in Wildlife Information eXchange). Dat project bestaat uit een coördinatienetwerk van ministeriële agentschappen die vechten tegen de illegale handel in diersoorten. Het project wordt geleid door TRAFFIC [1] sinds oktober 2015 en wordt ter plekke ondersteund door WWF en gefinancierd door GIZ, USFWS en WWF. Africa-TWIX bestaat al in Kameroen, Gabon, de Democratische Republiek Congo en de Republiek Congo; en maakt het mogelijk verschillende internationale onderzoeken uit te voeren in de nasleep van grote inbeslagnames van gesmokkelde bedreigde soorten [2].

Er heerst een gespannen sfeer in Bangui. Kort na mijn aankomst breken in de hoofdstad protesten uit om het vertrek van de blauwhelmen te eisen. Ik zit in mijn hotelkamer als ik de eerste schoten hoor. De hele dag door vliegen er helikopters boven de buurt. Er worden barricades gevormd aan elk strategisch kruispunt. De enige wagens die rijden zijn die van de blauwhelmen, een soort tanks uitgerust met mitraillettes. De geruchten van aanvallen op leden van ngo’s gaan vlug de ronde. Er is een totaalverbod om het hotel te verlaten. Maar ondanks het overheersende gevoel van onveiligheid is de sfeer relatief rustig in het hotel waarin we opgesloten zijn.

De balans: vier doden en meerdere gewonden. Alle geplande vergaderingen worden geannuleerd. In de dagen daarop herstelt de situatie zich geleidelijk en we beslissen nieuwe gesprekken te plannen. Als je vaak op missie gaat in dit soort landen leer je om extra dagen in te plannen zodat je flexibel kan zijn.

We spreken met verschillende functionarissen van het land en ik merk dat we nog veel dringender dan gedacht moeten ingrijpen om de biodiversiteit van het land te beschermen. Volgens de functionarissen plunderen de Selekarebellen de ivoorvoorraden om ze te ruilen voor wapens terwijl er voortdurend huurlingen straffeloos het land binnenkomen vanuit Soedan en Tsjaad om de nationale parken uit te buiten. De politiecommissarissen vertellen me geëmotioneerd dat ze regelmatig karkassen van onthoofde olifanten moeten begraven. Agenten van Interpol en politieagenten vertellen me op welke manieren de oorlog de natuur in hun land schaadt. Ze hopen maar een ding: dat de vrede terugkeert zodat ze de natuurgebieden en de soorten die ze herbergen kunnen beschermen. En terwijl ze met me spreken over hun biodiversiteit zie ik in hun ogen een oneindige fierheid.

Het is precies daarom dat WWF samen met TRAFFIC en andere partners blijft strijden tegen stroperij en de illegale handel, die de afslachting van vele soorten en het voortbestaan van internationale criminele netwerken veroorzaken. In Afrika, Azië maar ook in westerse landen strijden we om soorten en hun habitats te beschermen en om de vraag naar bedreigde diersoorten te beknotten in de doellanden van de illegale handel [3]."

[1] Voor meer informatie over TRAFFIC : www.traffic.org/ (EN)

[2] Africa-TWIX is geinspireerd door het EU-TWIX-project dat sinds 2005 meer dan 900 personen die betrokken zijn bij de strijd tegen illegale handel in Europa met elkaar verbindt.

[3] Stroperij en de illegale handel in diersoorten mogen dan wel bijdragen tot de uitsterving van vele diersoorten, toch moeten we blijven benadrukken dat vooral ontbossing en degradatie van natuurlijke habitats, vaak veroorzaakt door de vraag naar luxeproducten vanuit het westen, nefast zijn voor een groot aantal iconische soorten.