Tijdens het Festival International Nature in Namen vindt ons BeWild-evenement plaats. Daar zullen we het hebben over een essentieel concept voor onze toekomst: rewilding of herwildering. Maar wat is rewilding precies? Laten we dat samen eens van dichterbij bekijken! 

Rijke biodiversiteit, met belangrijke soorten zoals bevers, lynxen, wolven, otters, enz., die gedijen en zich vrij bewegen in grote, goed verbonden natuurgebieden. Dát is het ideaal waarnaar we streven. Maar om dat te bereiken hebben we wat werk voor de boeg.

Onder de verschillende methoden om de natuur te behouden en herstellen, springt er één innovatieve benadering uit: rewilding. Rewilding is het proces van het opnieuw opbouwen van een natuurlijk gebied na verstoring door de mens. Dat gebeurt door natuurlijke processen, ecologische connectiviteit en het hele voedselweb te herstellen. Om dat te bereiken, richt het zich op beschermde gebieden creëren, natuurlijke processen herstellen en menselijke interventie beperken. 

Op 19 oktober 2023 organiseert WWF het eerste BeWild-evenement als onderdeel van het Festival International Nature in Namen. Voor deze gelegenheid willen we de sleutelspelers rond dit merkwaardige fenomeen samenbrengen. Kan je er niet bij zijn? Dan lees je hier de belangrijkste punten.

Grote natuurgebieden beschermen en verbinden

Grote beschermde natuurgebieden opzetten is vaak de eerste stap bij rewilding. Zoals de nieuwe nationale parken die onlangs in Wallonië aangekondigd zijn.

Tegelijkertijd moeten we de verbinding tussen natuurgebieden verbeteren. Dat kan door ecoducten over snelwegen te bouwen, kunstmatige dammen te vernietigen om rivieren vrij te laten stromen, of heggen en bosjes te planten en vijvers omgeven door riet, enz.

Natuurlijke processen herstellen

Dankzij open ruimtes en betere verbindingen, hebben natuurlijke processen genoeg ruimte om te bloeien. ‘Natuurlijke processen’ zijn de oneindige interacties tussen planten, dieren en hun omgeving: bestuiving, fotosynthese, begrazing, afbraak, erosie, overstromingen en getijden...

De verbetering in landschappen zorgt ervoor dat soorten zich ook gemakkelijker kunnen verspreiden. Het resultaat? Een grotere genetische variëteit aan planten en dieren. Dat helpt om veerkracht op te bouwen tegen ziekten, opwarming van de aarde, enz.

Het hele voedselweb herstellen

Rewilding betekent ook het herstellen van het complexe ‘voedselweb’. Het voedselweb, is de verzameling onderling verbonden voedselketens binnen een ecosysteem: van vleesetende roofdieren tot grote planteneters, insecten en zelfs dood hout. Hoe meer soorten een ecosysteem in zijn voedselweb heeft, hoe veerkrachtiger het is.

Praktisch gezien zijn er verschillende manieren om het voedselweb te ondersteunen zoals sleutelsoorten herintroduceren, de aanwezigheid van dood hout aanmoedigen, enz.

Minder menselijke tussenkomst, meer vertrouwen in de natuur

Rewilding bestaat uit minimale menselijke tussenkomst van zodra de juiste omstandigheden gecreëerd zijn voor de natuur om zichzelf te regenereren. Dan zou het rewilded gebied in staat moeten zijn om praktisch zelfvoorzienend te worden. Een dynamisch landschap met overstromingen, insecteninvasies en meer of minder beboste gebieden in de loop der tijd.

Enkele voorbeelden

De lynx: in 2019 voor het eerst gespot in België. De lynx stelt biodiversiteitsrijke bosranden erg op prijs. Werken aan de verbetering van de bosranden, de aanwezigheid van dood hout en goede connectiviteit in het algemeen, is ook gunstig voor veel andere soorten zoals hazelmuizen, bosrandvlinders, insecten, wilde katten, enz.

De wolf: de terugkeer van de wolf in België brengt heel wat uitdagingen met zich mee, vooral voor veehouders. Ze hebben steun nodig om hun kuddes te beschermen. Eens de juiste maatregelen er zijn, is het niet nodig om wolven te ‘reguleren’. Overpopulatie bij wolven is namelijk onmogelijk: een roedel heeft een territorium nodig van 150 tot 400 km² - en in België zijn de potentiële territoria beperkt. Als het gebied te klein wordt, zouden de oudste welpen verhuizen.

De otter: rivieren herwilderen betekent ruimte laten voor hun natuurlijke kronkelingen en ze de omringende wetlands regelmatig laten overstromen. Het betekent ook de ecologische continuïteit van waterlopen herstellen: daardoor kunnen afzettingen vrij langs de waterloop stromen en kunnen vissen stroomopwaarts zwemmen om zich voort te planten. Uiteindelijk komt het de hele voedselketen ten goede, inclusief de otter, die sinds 2012 weer in onze regio te vinden is.

Een troef voor mensen

Rewilding gaat niet ten koste van de mens. Integendeel! Het uiteindelijke doel is net een échte harmonie tussen mens en natuur.

De biodiversiteit beschermen heeft niet alleen een onschatbare intrinsieke waarde, maar ook directe voordelen voor de mens zoals regenwater opslaan, koolstof absorberen, overstromingen voorkomen, enz. Dat zijn allemaal functies die een gezonde natuur veel beter kan vervullen dan een aangetaste natuur.

WWF-doelstellingen voor 2030

Bij WWF voeren we tal van acties uit om de rivieren en bossen in België te herstellen. En tegen 2030 streven we ambitieuze doelstellingen na, zoals bloeiende populaties van iconische zoogdieren, ten minste drie beschermde gebieden van meer dan 5.000 hectare en connectiviteit tussen alle belangrijke natuurgebieden.

Schrijf je via onderstaande link in om deel te nemen aan onze gratis BeWild-conferentie.